Expositie Bezetting en verzet 1940-1945
Oorlogen zijn van alle tijden en alle oorden. Ook de inwoners van de gemeente Lichtenvoorde hebben dat aan den lijve ondervonden. De Oudheidkundige Vereniging Lichtenvoorde brengt dat via een expositie in herinnering.
Op de ochtend van 10 mei 1940 vielen de Duitse troepen Nederland binnen. Ze stuitten daarbij aan de grens met de Achterhoek op weinig verzet. De Duitsers waren gemotoriseerd. De Nederlandse soldaten in de Achterhoek beschikten slechts over fietsen. Ooggetuige Fie Kruip uit de Rentenierstraat in Lichtenvoorde schreef hierover een verslag in haar oorlogsdagboek.
De inwoners van de gemeente Lichtenvoorde kregen nauwelijks Duitse soldaten te zien. Die waren op snelle doortocht naar het Nederlandse front aan de IJssel en de Grebbeberg, waar later ook enkele soldaten uit de gemeente Lichtenvoorde sneuvelden.
Op 15 mei 1940 gaf Nederland zich over. Voedselbonnen en verplichte Ausweis werden snel ingevoerd en de gemeente Lichtenvoorde werd ingedeeld in blokken met aan het hoofd van elk blok een blokhoofd. Dat moest o.a. melding maken van elk voorwerp dat in zijn blok uit de hemel neerviel. Dat waren in het begin verdwaalde bommen die door aangeschoten geallieerde bommenwerpers uit nood gelost werden. Op het eind van de oorlog waren dat echter gecrashte bommenwerpers, waarvan de bemanning meestal omkwam. De in de gemeente Lichtenvoorde omgekomenen werden begraven op de algemene begraafplaats in Lichtenvoorde en op het kerkhof in Mariënvelde.
Soms lukte het de bemanning tijdig per parachute het neerstortende vliegtuig te verlaten, zoals die van de bommenwerper die 8 februari 1945 neerviel bij Spanjaard aan de Boschlaan in Lichtenvoorde. Bemanningslid Stan Hanson beschreef zijn ontsnapping en die van zijn kameraden in zijn boek “ Sprong in het duister”.
Terwijl de luchtoorlog boven Lichtenvoorde dag en nacht doorging ontstond in de gemeente Lichtenvoorde een verzetsbeweging. Die zorgde voor schuilplaatsen en voedsel voor ontsnapte krijgsgevangenen, neergekomen piloten, vervolgde joden en later ook voor plaatselijke onderduikers. Soms moesten deze verzetsmensen dat met de dood bekopen. Ze werden gefusilleerd of raakten in een concentratiekamp.
De Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde probeert door middel van een expositie en het vertonen van films ook na zeventig jaar nog aandacht te vragen voor de gebeurtenissen die destijds tijdens de bezetting in de gemeente Lichtenvoorde plaatsvonden. Die mogen niet in de vergetelheid raken.
Genoemde (doorlopende) expositie, met inbreng van het AVOG Crashmuseum in Lievelde, is vanaf zaterdag 1 augustus 2015 te bezichtigen in de Galerie van het museum Erve Kots in Lievelde. Elke dag van 10.00 tot 17.00 uur.
